11/05/2023 Perşembe Köşe yazarı O.Ü
Haccın farz olmasının şartları
Sual: Bir kimseye haccın farz olması için, o kimsede ne gibi şartların bulunması gerekir?
Cevap: Bir
kimseye haccın farz olması için, haccın vücub şartları diye bildirilen
şartların o kimsede bulunması lazımdır ki bunlar sekiz tanedir:
1-Müslüman olmak. 2-Kâfir memleketinde olanın da, haccın
farz olduğunu işitmesi lazımdır. 3-Akıllı olmak. 4-Büluğ çağında
olmak, ergenliğe ulaşmak. 5-Hür olmak, köle veya hapiste
olmamak. 6-Geçim ihtiyacından fazla olarak hacca götürüp getirecek ve
geride kalanlara yetecek kadar, helal parası olmak. Haram malı olana, hacca
gitmek değil, bunları sahiplerine ödemek farzdır. Haram mal ile hacca giden,
hac yapmamak azabından kurtulur ise de, hac sevabı kazanamaz. Bu durum,
gasbedilen yerde namaz kılmaya benzer. Böyle kimselerin ibadetlerine mâni
olmamalıdır. Zira günahlar ibadetlere mâni değildir. Parasının helal olduğunda
şüphesi olan, sevap kazanmak için, Yahya Efendi fetvâsında yazılı olduğu gibi,
bir kimseden ödünç alıp bununla hacca gitmelidir. Borcunu şüpheli parası ile
ödemelidir. 7-Hac vakti gelmiş olmak. Hac vakti, Arefe ve bayram günleri
olmak üzere, beş gündür. Yolda geçen zaman da düşünülerek, vücub şartları, bu
zaman başında mevcut olan kimsenin ömründe bir kerre hacca gitmesi farz
olur. 8-Hacca gidemiyecek kadar, kör, hasta, çok ihtiyar ve sakat olmamak.
Sual:
Sadece namaz, oruç gibi bedenle yapılanlar mı ibadet olmaktadır yoksa mal ile
yapılanlar da ibadet sınıfına girmekte midir?
Cevap: Dinimizin
yapılmasını emrettiği ibadetler üç kısımdır:
1-Yalnız beden ile yapılan ibadettir. Namaz kılmak, oruç tutmak,
Kur’ân-ı kerim okumak, zikretmek böyledir. Hiç kimse, başkası yerine, bedenle
yapılan ibadeti yapamaz ve bu ibadetler için kişi, kendi yerine başkasını vekil
de edemez.
2-Yalnız mal ile yapılan ibadetlerdir. Zekât, sadaka-i fıtır,
toprak mahsulleri zekâtı, keffaretler, fakirleri doyurmak ve giydirmek böyle
ibadetlerdir. Bir kimsenin özrü olsun veya olmasın, bunun mal ile yapılacak
ibadetlerini başkası, bunun izni ve malı ile yapabilir.
3-Hem beden, hem mal ile yapılan ibadetlerdir. Farz olan hac
böyledir. Bir kimse hayatta iken, ancak devamlı özrü olduğu zaman, bunun emri
ve malı ile yerine başkası vekaleten hac yapabilir.