14/04/2021 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü
Beyaz ve siyah iplikten maksat
Gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığı, iplik gibi birbirinden ayrılınca,
oruca başlanır.
Sual: Kur’ânda, yeme ve içme zamanının sonunu bildiren beyaz ve siyah
iplikten maksat nedir, ne anlatılmaktadır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Rıyâd-un-nâsıhîn kitabında deniyor ki:
“Bakara suresindeki bir âyet-i kerimede mealen; (Beyaz iplik siyahtan
ayırt edilinceye kadar yiyiniz, içiniz!) buyurulmuştur. Bu ipliklerin,
gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığı olduklarını anlatmak için, daha
sonra (Fecrin) kelimesi nazil oldu. Gündüzün beyazlığı ile
gecenin siyahlığı, iplik gibi birbirinden ayrılınca, oruca başlanacağı
anlaşıldı.” Mecma'ul-enhür ve Hindiyyede deniyor ki:
“Hanefî mezhebi âlimlerinin çoğuna göre, ufkun bir yerinde beyazlık
başlayınca, imsak vakti olup, oruca başlanır.”
Bundan 15 dakika sonra beyazlık ufuk üzerine ip gibi yayılınca, sabah
namazı vakti başlar. Böyle yapmak ihtiyâtlı olur. Yani tetbirli, iyi olur.
Namazı da, orucu da, bütün âlimlere göre sahih olur. Oruca ikinci vaktiden
sonra başlamışsa, şüpheli olur. Astronomik hesaplar ile birinci vakit
bulunmakta ve takvimlere birinci vakit yazılmaktadır. Şimdi, bazı takvimlere
ikinci vaktin hatta bundan sonra başlayan kızıllığın yayıldığı zamanın
yazıldığı görülüyor. Bu yeni takvimlere uyanların oruçları sahih olmaz. İmsakin
iki vakti arasındaki on dakika kadar zamana ihtiyat zamanı denir. Bu zamana
temkin demek doğru değildir. İmsaki şüpheli zamana geciktirmenin mekruh olduğu,
Bahr-ür-râık kitabı da bildirmektedir. Hele kızıllığın sonunda başlanılan
oruçlar hiç sahih olmaz.
Sual: Ramazan ayına mahsus, Müslümanlar için bildirilen bir müjde var
mıdır?
Cevap: Konu ile alakalı olarak, İmâm-ı Beyhekî hazretlerinin haber
verdği hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Allahü teâlâ benim ümmetime, Ramazan-ı şerifte beş şey ihsan eder ki,
bunları hiçbir Peygambere vermemiştir:
1-Ramazanın birinci gecesi, Allahü teâlâ müminlere rahmet eder. Rahmet ile
baktığı kuluna hiç azap etmez.
2-İftar zamanında, oruçlunun ağzı kokusu, Allahü teâlâya, her kokudan daha
güzel gelir.
3-Melekler, ramazanın her gece ve gündüzünde, oruç tutanların affolması
için dua eder.
4-Allahü teâlâ, oruç tutanlara, ahirette vermek için, Ramazan-ı şerifte
Cennette yer tayin eder.
5-Ramazan-ı şerifin son günü, oruç tutan müminlerin hepsini affeder.)