29/10/2025 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü
İlk önce öğrenilecek bilgiler
Sual: Bir Müslümanın, öncelikli olarak, ilk önce öğreneceği bilgiler hangileridir, nelerdir?
Cevap: Bu konuda Kimyâ-i
se'âdet kitabınde buyuruluyor ki:
“Her müminin, en önce, Ehl-i sünnet itikadını, kısaca
öğrenmesi farzdır. Bundan sonra, iki şey öğrenmesi lazım olur. Biri kalb,
ikincisi beden için lazım olan bilgidir.
Beden için olan bilgi ikidir. Biri yapacağı emirler,
ikincisi sakınacağı yasaklardır.
Emirleri öğrenmek şöyle olur:
Sabah vakti, yeni Müslüman olan kimsenin, öğle vakti
gelince abdestin ve namazın farzlarını öğrenmesi, hemen farz olur. Sünnetlerini
öğrenmesi de sünnet olur. Akşam olunca, akşam namazının üç rekat olduğunu
öğrenmesi farz olur.
Ramazan ayı gelince, orucun farzlarını öğrenmesi farz
olur. Zengin olunca, bir sene sonra, zekatı öğrenmesi farz olur. Haccı
öğrenmesi, hacca gideceği zaman farz olur.
Evlenmek istediği zaman, nikâh bilgilerini, kadın,
erkek haklarını, kadınların özür hâllerini öğrenmesi farz olur.
Bir sanata, ticarete başlayınca, bunlardaki emir ve
yasakları, faizi öğrenmesi lazım olur. Hangi sanata başlayacaksa zamanın ona
ait fen bilgilerini öğrenmesi farz olur.
Herkese kendi sanatını okuması, öğrenmesi farz olur.
Başka sanat bilgilerini öğrenmesi farz olmaz.
Harp zamanında da askerliği ve yeni silahları yapmak,
kullanmak, korunmak için, fen bilgilerini kısaca öğrenmek, her Müslümana farz-ı
ayın, bunlarda ihtisas kazanmak ise farz-ı kifayedir.”
Haramları öğrenmek de, herkese başka türlü farz olur.
Mesela, erkeklerin ipek giydiği bir yerde bulunanların, ipek giymenin haram
olduğunu öğrenmesi ve bilenlerin bilmeyenlere öğretmesi farz olur. Suni ipek
giymek erkeklere de haram değildir.
Alkollü içkiler içilen, domuz eti yinilen, başkasının
hakkı, faiz, rüşvet alınan, kumar oynanan yerde bulunanların, bunların haram
olduğunu öğrenmesi farz olur.
Kadın erkek birlikte oturanların da
mahrem ve namahrem olan kadınları ve bakması caiz olan ve olmayan kadınları
öğrenmesi farz olur. Kadınların, kızların açık gezdiği, erkeklerin de dizden
yukarısını açtığı yerlerde bulunan Müslümanların da, örtmesi farz olan
yerlerini öğrenmeleri lazımdır. Bu yerlerini açmak ve başkasının açık yerine
bakmak günah olduğu gibi, bunu bilmemek de ayrı bir günahtır.