21/05/2019 Salı Köşe yazarı O.Ü
Kutuplarda oruç tutmak
Kutuplarda, birkaç ay devamlı gece, birkaç ay devamlı gündüz olur.
Sual: Kutuplarda bazen gündüzler çok uzun oluyor. Böyle durumlarda, orada
bulunan bir Müslüman nasıl oruç tutacaktır?
Cevap: Kutuplarda, birkaç ay devamlı gece, birkaç ay devamlı gündüz olur.
Böyle yerlerde oruç tutanlar için, bir külfet yoktur. İslâm dininde güçlük
olmadığını ve bir kişiye, yapamayacağı, takat getiremeyeceği şey teklif
edilmediğini, Allahü teâlâ Kur’ân-ı kerimde açıkça bildirmiştir. Mesela, abdest
azası dörttür. Bir kimsenin iki ayağı kesik olsa abdest azası üçe iner. Bir
kimse, ayakta namaz kılmaya gücü yetmezse, oturarak namazını kılabilir. Buna da
gücü yetmezse, ima ile kılabilir. Ramazan ayında, Müslümanlara oruç tutmak
farzdır. Fakat, bir kimse hasta olsa veya üç günlükten daha uzak bir yere
sefere çıksa, oruç tutmak farzı üzerinden geçici olarak kalkar. Daha sonra,
müsait bir vaktinde tutamadığı oruçlarını kaza eder.
Gece ve gündüz müddetleri, iki, üç ay ve daha fazla devam eden, kutup
memleketlerinde olanlar da oruç tutarlar. Böyle memleketlerde ve gündüzleri,
yirmidört saatten daha uzun olan günlerde, oruca saat ile başlanır ve saat ile
bozulur. Gündüzü böyle uzun olmayan en yakın bir şehirdeki Müslümanların
zamanına uyulur. Eğer oruç tutmazsa gündüzleri uzun olmayan yere gelince kaza
eder.
***
Sual: Gündüzleri kısa olan yerlerde oruç tutanlarla, gündüzleri uzun olan
yerlerde oruç tutanların sevapları aynı mıdır ve burada bir adaletsizlik yok
mudur?
Cevap: Gündüzleri uzun olan yerlerde oruç tutanların alacağı mükafat elbette
farklıdır. Güçlükler arasında ibadet etmek, elbette daha sevaptır. Gündüzleri
uzun olan yerlerde, gündüzleri kısa olan yerlere göre birkaç saat fazla oruç
tutanlar, amelleri nispetinde ilahi mükafatlara mazhar olacakları için, bu hâl,
adaletsizlik değildir.
***
Sual: Uzaya, Ay'a veya diğer gezegenlere giden bir kimse, eğer Müslüman
ise, nasıl oruç tutacaktır?
Cevap: Ay'a, uzaya giden Müslüman da sefere, yani yolculuğa niyet etmemişse
veya orada ikamet etmeye niyet ederse, bulunduğu yerde gündüzleri çok uzun veya
devamlı gündüz olursa, dünyadaki imsak ve iftar vakti belli olan bir yeri esas
alır ve saatle başlayıp, saatle bitirerek orucunu tutar. Bütün bunlara rağmen
orucunu tutamazsa, dünyaya döndüğü zaman, tutamadığı oruçları kaza eder.