28/05/2019 Salı Köşe yazarı O.Ü
Sadaka-i fıtır miktarları
“Sadaka-i fıtır verirken, arpa, buğday yerine kıymetleri de verilebilir.”
Sual: Her sene "fıtra kaçtan olacak?" diye beklenmektedir. Bu
konuda İslâmiyetin bildirdiği belli bir ölçü yok mudur?
Cevap: Fıtra miktarları her sene değişmez. İslâmiyetin bildirdiği ölçü;
buğday ve undan 1750 gram, arpa, kuru üzüm ve hurmadan kişi başına 3500
gramdır. Her sene bu ölçüye göre verilir. Hanefî mezhebinde, buğday, arpa ve un
bol olduğu zamanlarda bunların kıymetini altın veya gümüş olarak vermek daha iyidir.
Kıtlık zamanında bunların kendilerini vermek daha sevaptır.
Şafii, Maliki ve Hanbeli mezheplerinde, bir günlük yiyeceği olanın fıtra
vermesi farzdır ve buğdaydan, arpadan da, hep bir sâ' vermek lazımdır. Şafii
mezhebinde bir sâ', 1680 gramdır.
Sadaka-i fıtır az olduğu için, gümüş olarak verilir. Cevherede; “Sadaka-i
fıtır verirken, arpa, buğday yerine kıymetleri de verilebilir” deniyor.
Dürr-ül-muhtârda; “Kıymet olarak altın ve gümüş verilir” denmektedir.
Bu sebeple, fıtrayı, çoğunluğun sözüne uyarak, altın veya gümüş olarak
vermelidir. Bunları vermek güç olursa, başka maldan veya kâğıt para vermeyip,
1750 gram buğday veya un, 3500 gram arpa, kuru üzüm yahut hurma vermelidir.
Malikide ve Hanbelide hurma vermek, Şafiide buğday vermek, Hanefide kıymeti çok
olanı vermek efdaldir.
Fıtra miktarları, buğday, un, arpa, kuru üzüm ve hurma fiyatlarına göre üç
liradan üçyüz liraya kadar çıkabilir. Herkes kendi durumuna göre, buğday, un,
arpa, kuru üzüm ve hurmadan birini, bildirilen miktarda bizzat kendisini veya
kıymetini altın, gümüş olarak verebilir.
***
Sual: Vücuttaki yaraya konan katı veya sıvı ilaçlar, orucu bozar mı?
Cevap: Konu ile alakalı olarak Merâkıl-felâh şerhinde deniyor ki:
“Başta ve gövdedeki yaraya konulan ilacın, sıvı olsun, katı olsun, beyne ve
hazım, sindirim yoluna gittiği bilinirse, oruç bozulur. İçeri gittiği iyi
bilinmezse, ilaç sıvı ise, İmam-ı a'zam bozulur dedi. İki imam ise, içeri
gittiği iyi bilinmeyince bozulmaz dedi. İçeri sızdığı iyi bilinmeyen ilaç katı
ise, üç imam da, bozulmaz dedi.”
Bundan anlaşılıyor ki, sızdığı iyi bilinen ilaç, katı da olsa, sıvı da
olsa, üç imam da orucu bozar, buyurmuştur. Koldan, bacaktan, her yerden deri
altına, adaleye iğne ile yapılan aşı, ilaç enjeksiyonlarının orucu bozacağı,
buradan anlaşılmaktadır.