"Onlar, halk arasında Hakk ile olurlar..."

04/11/2020 Çarşamba Köşe yazarı V.T

Tasavvuf yolundaki talebeler iki kısımdır: Bunlara "mürid" ve "murâd" denir...

 

Demirtaş Mehmed Efendi, Dede Ömer Ruşenî hazretlerinin baş halifelerinden olup Kütahyalıdır. Tahsil yapmak üzere Mısır'a gittiği zaman Ruşenî halifelerinden Hasan Ayntabi'nin sohbetleriyle müşerref olduktan sonra Tebriz'de Ruşenî hazretlerine giderek icazet alıp Mısır'a döndü ve Kahire’de  935 (m. 1528)’de vefat etti. “Cem'u'l-Esrâr ve Keşfü'l Estar” isimli bir eseri vardır. Burada buyuruyor ki:

Tasavvuf yolundaki talebeler iki kısımdır: Bunlara mürid ve murâd denir. "Mürid", sâdık olan tâlib demektir. Allahü teâlânın sevgisi ile ve O’nun sevgisine kavuşmak arzusu ile yanmaktadır. Bilmediği, anlayamadığı bir aşk ile şaşkın hâldedir. Uykusu kaçar, gözyaşları dinmez. Geçmişteki günâhlarından utanarak başını kaldıramaz. Her işinde Allahtan korkar, titrer. Allahü teâlânın sevgisine kavuşturacak işleri yapmak için çırpınır. Her işinde sabır ve affeder. Her geçimsizlikte, sıkıntıda, kusuru kendisinde görür. Her nefeste Allahını düşünür. Gafletle yaşamaz. Kimseyle münâkaşa etmez. Bir kalbi incitmekten korkar. Kalbleri Allahın evi bilir. Eshâb-ı Kirâmın hepsini “radıyallahü teâlâ anhüm ecmaîn” iyi bilir. Hepsinin iyi olduğunu söyler. Peygamber Efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem), Eshâb-ı kirâm arasında olan şeyleri konuşmamayı emir buyurduğu için bunları konuşmaz, yazmaz ve okumaz. Böylece, o büyüklere karşı edebsizlikte bulunmaktan kendini korur. O büyükleri sevmek, Allahın Resûlünü sevmenin nişanıdır, alâmetidir. Kendi bilgisi ile, kendi görüşü ile evliyâyı kirâmı birbirinden aşağı ve yukarı diye ayırmaz. Birinin daha yüksek, daha üstün olduğu; ancak âyet-i kerîme ile, hadîs-i şerîf ile ve Sahâbe-i kirâmın söz birliği ile bildirmeleri ile anlaşılır...

Muhabbet sarhoşluğu başkadır. Mürid, riyâzetler (nefsin isteklerini yapmamak), mücahedeler (nefsin istemediğini yapmak) çekerek, uğraşarak ilerler. Yani taşıyıcı olmuşlardır...

"Murâd" olanlar ise, uğraşmadan, yorulmadan Allahü teâlâya yakınlık derecelerine ulaştırılırlar. Nazlı nazlı okşayarak götürürler. Yani taşınan olmuşlardır. Murâdlar, güler yüzlü olurlar. Sıkıntılı hâllerini göstermezler. Alçak gönüllüdürler. Görünüşte insanlarla beraberdir. Onlar gibi yer, içer, oturur ve diğer beşeri ihtiyâçlarını görürler. İçyüzlerini ise herkesten gizlerler. Kimse onların hâllerini anlayamazlar. Yani onlar, halk arasında Hakk ile olurlar.