Oruç tutmamayı mubâh kılan mazeretler
05/05/2020 Salı Köşe yazarı R.A
Sevgili Peygamberimiz, bir hadîs-i şerîfinde buyurdu ki: “Allahü
teâlâ, gebe ve emziklinin orucunu tehîr etti.”
Ramazân-ı şerîf ayında, oruç tutmak çok sevaptır. Özürsüz oruç tutmamak ise
büyük günâhtır. Peygamber Efendimiz, bir hadîs-i şerîfinde, “Özürsüz, ramazân
ayında bir gün oruç tutmayan, bunun yerine bütün yıl boyu oruç tutsa,
ramazândaki o bir günkü sevâba kavuşamaz” buyurmuştur. Ama dînî bir
mazeret varsa oruç tutmamak günâh olmaz. Oruç tutmamayı mubâh kılan özürler
şunlardır:
1- Hastalık: Hasta olan veya oruç tutunca hastalığı artacak
olan kimse, oruç tutmaz veya tutuyorsa bozabilir.
2- Sefer: Hanefî mezhebine göre, 104 km uzağa giden kimse, 15 günden az kaldığı
yerde seferî (misâfir) olur. Yolculukta sıkıntı olur, iş aksar veya kazâya
sebep olacak bir durum olursa, orucu kazaya bırakmak câiz olur.
3- Gebe ve emzikli olmak: Kendine veya çocuğuna bir zarar
gelecekse, hâmile (gebe) ve emzikli kadın oruç tutmaz. Sevgili Peygamberimiz,
bir hadîs-i şerîfinde, “Allahü teâlâ, gebe ve emziklinin orucunu tehîr
etti” buyurmuştur.
4- Açlık ve susuzluk: Kendisinde şiddetli açlık ve susuzluk meydâna
gelen kimse, ölüm tehlikesi varsa veya aklı gidecekse yahut hastalanıp bir
zarara uğrayacaksa, orucunu bozabilir.
5- İhtiyârlık: Çok yaşlı kimse, oruç tutamayacak hâlde ise, oruç tutmaz, iyileşme
ihtimâli de yoksa, tutamadığı günler için fidye verir. [30 günün fidyesi,
(1.750 gr. x 30=52.5 kg.) asgarî 53 kg un veya buğdaydır. Hurma, üzüm ve
arpadan 3,5 kilo üzerinden hesap edilmektedir. Bu da toplam 105 kg etmektedir.
Yahut da bunların bedelini verir.]
6- İkrâh: Oruç tutan, “Orucunu bozmazsan, seni öldürürüm veya bir
uzvunu keserim” diye tehdit edilmişse, tehdît edenin dediğini yapmaya
da gücü yetiyor ve blöf yapmıyorsa, oruçlunun orucunu bozması mubâh olur.
***
Hanımlar, muayyen (özel) günlerinde, şunları yapamazlar:
1- Namaz kılamaz. Hadîs-i şerîfte, “Hayızlı kadın namaz kılamaz” buyuruldu.
(Buhârî, Müslim)
2- Oruç tutamaz. [Hazret-i Âişe vâlidemizin naklettiği bir hadîs-i şerîfte, hayızlı
iken tutulamayan oruçların kazâ edileceği, kılınamayan namazların affolacağı
bildirilmiştir. (Buhârî)]
3- Kur’ân okuyamaz. Hadîs-i şerîfte, “Hayızlı ve cünüp,
Kur’ân-ı kerîm okuyamaz” buyuruldu. (Tirmizî)
4- Mushafa el süremez. Hadîs-i şerîfte, “Kur’âna, ancak
hadesten [abdestsizlikten, cünüplükten, hayız ve nifâstan] temiz
olan, el değdirebilir” buyuruldu. (Nesâî, Hâkim)
5- Câmiye giremez. Hadîs-i şerîfte “Cünübe ve hayızlıya
mescide girmek helâl olmaz” buyuruldu. (İbn-i Mâce)
6- Kâbe’yi tavâf edemez. Hadîs-i şerîfte, “Beytullahı
tavâf etmek, namaz kılmak gibidir, yanî abdestli olmak lâzımdır” buyuruldu.
(Tirmizî)
7- Cimâ edemez (muâmele-i zevciyyede bulunamaz). (Bakara sûresi, 222)
