Haccın farz olmasının şartları
07/05/2025 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü
Sual: Bir kimseye haccın farz olması için, o kimsede ne gibi şartların bulunması gerekir?
Cevap: Bir kimseye haccın farz olması için, haccın
vücub şartları diye bildirilen şartların o kimsede bulunması lazımdır ki bunlar
sekiz tanedir:
1-Müslüman olmak. 2-Kâfir
memleketinde olanın da, haccın farz olduğunu işitmesi lazımdır. 3-Akıllı
olmak. 4-Bülüğ çağında olmak, erginliğe ulaşmak. 5-Hür olmak, köle
veya hapiste olmamak. 6-Geçim ihtiyacından fazla olarak hacca götürüp
getirecek ve geride kalanlara yetecek kadar, helal parası olmak. Haram malı
olana, hacca gitmek değil, bunları sahiplerine ödemek farzdır. Haram mal ile
hacca giden, hac yapmamak azabından kurtulur ise de, hac sevabı kazanamaz. Bu
durum, gasbedilen yerde namaz kılmaya benzer. Böyle kimselerin ibadetlerine
mâni olmamalıdır. Zira günahlar ibadetlere mâni değildir. Parasının helal
olduğunda şüphesi olan, sevap kazanmak için, Yahya Efendi fetvâsında yazılı
olduğu gibi, bir kimseden ödünç alıp bununla hacca gitmelidir. Borcunu şüpheli
parası ile ödemelidir. 7-Hac vakti gelmiş olmak. Hac vakti, Arefe ve
bayram günleri olmak üzere, beş gündür. Yolda geçen zaman da düşünülerek, vücub
şartları, bu zaman başında mevcut olan kimsenin ömründe bir kerre hacca gitmesi
farz olur. 8-Hacca gidemeyecek kadar, kör, hasta, çok ihtiyar ve sakat
olmamak.
Sual: Sadece namaz, oruç gibi
bedenle yapılanlar mı ibadet olmaktadır yoksa mal ile yapılanlar da ibadet
sınıfına girmekte midir?
Cevap: Dinimizin yapılmasını emrettiği ibadetler üç
kısımdır:
1-Yalnız beden ile yapılan
ibadettir. Namaz kılmak, oruç tutmak, Kur’ân-ı kerim okumak, zikretmek
böyledir. Hiç kimse, başkası yerine, bedenle yapılan ibadeti yapamaz ve bu
ibadetler için kişi, kendi yerine başkasını vekil de edemez.
2-Yalnız mal ile yapılan
ibadetlerdir. Zekât, sadaka-i fıtır, toprak mahsulleri zekâtı, keffaretler,
fakirleri doyurmak ve giydirmek böyle ibadetlerdir. Bir kimsenin özrü olsun
veya olmasın, bunun mal ile yapılacak ibadetlerini başkası, bunun izni ve malı
ile yapabilir.
3-Hem beden, hem
mal ile yapılan ibadetlerdir. Farz olan hac böyledir. Bir kimse hayatta iken,
ancak devamlı özrü olduğu zaman, bunun emri ve malı ile yerine başkası
vekaleten hac yapabilir.
