“Ey âdemoğlu! Dünyâ sevgisini kalbinden çıkar"

22/09/2020 Salı Köşe yazarı V.T

"Dünyâ sevgisi zulmettir. Zulmetten çık! Tâ ki, sana muhabbetimin nûru ile tecellî edeyim."

 

Mehmed Cemâlî Efendi Osmanlı evliyâ ve ulemâsının büyüklerindendir. Cemâleddîn-i Aksarâyî’nin torunlarındandır. Amasya’da doğup yetişti. 899 (m. 1493) yılında Mekke-i mükerreme yolunda Tebük’te vefât etti. Amasya ve Aksaray’da zamanının fen ve din âlimlerinden ilim tahsil etti. Seyyîd Yahyâ Şirvânî hazretlerinin halîfelerinden olan Pir Muhammed Erzîncanî’nin hizmetine girdi. İstanbul’a gelip, pekçok talebe yetiştirdi. “Şerhu Erba’îne hadîsen Kudsiyyen” adlı eserinde şunları nakleder:

Âlemlerin Rabbi olan Allahü teâlâya hamd olsun. Yaratılmışların en üstünü olan Muhammed aleyhisselâma, O’nun temiz ve yüksek âline ve eshâbına salât ve selâm olsun. Önceden beri, kırk hadîs-i kudsî ve kırk hadîs-i şerîfi açıklamayı arzuluyordum. Bu arzuma uygun olarak topladığım hadîs-i şerîflerle bu kitabı yazdım. Yazmış olduğum hadîs-i şerîflerdeki esrârı açıkladım. Bizden önce gelen âlimlerin yaptığı gibi, kırk hadîs-i şerîf ve hadîs-i kudsî topladım. Onlara uyarak, o büyük âlimlerin halleriyle hallenmek ve onlara benzemek istedim. Bu işe, Allahü teâlânın ihsânına kavuşmak arzusu ile giriştim ve O’ndan yardım istedim. Ortaya çıkan bu kıymetli eseri, Arab ve Acem’in sultânı, herkese karşı ihsân sahibi, karanlıkta parlayan ay gibi adâlet dağıtıcısı, kılıcı ile Allahü teâlânın dîninin yayıcısı, ilim ve kelam sahibi Sultan Bâyezîd bin Muhammed Hân zamanında yazdım. Allahü teâlâ onun zaferlerini devamlı eylesin. Düşmanlarına karşı gücünü ve kuvvetini, zayıf ve kimsesizlere de mürüvvet ve ihsânını kat kat yüksek eylesin. Devletini dâim kılsın.

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: “Kim bir kavme benzerse, o kavimden olur.” Başka bir hadîs-i şerîfte; “Kim ümmetim için dinine âit kırk hadîsi hıfzederse, Hakk teâlâ onu kıyâmet gününde fakîh, âlim olarak haşreder” buyuruldu.

Şerh: Allahü teâlâ, yere ve göğe, bütün sıfatları ile tecellî buyurmadı. Fakat, Allahü teâlâdan başkasına kul ve köle olmaktan kurtulmuş olan mümin kulunun kalbine, bütün isimleri ve sıfatları ile tecellî buyurdu. Böyle bir kul, nûr deryasına gark olur. Bu sebeple, âdemoğlu, vera ve takvâ sahibi olmak sûretiyle cenâb-ı Hakk'ın esmasının tecellîgâhı olmaya gayret göstermelidir.

“Ey âdemoğlu! Dünyâ sevgisini kalbinden çıkar. Çünkü ben, benim sevgimle dünyâ sevgisini bir arada bulundurmam.”

Şerh: Dünyâ sevgisi zulmettir. Zulmetten çık! Tâ ki, sana muhabbetimin nûru ile tecellî edeyim. Dünyâ sevgisi ile ölmüş olan kalbini dirilteyim manâsınadır.