Farz borcu olanın nafile namazı
16/09/2025 Salı Köşe yazarı O.Ü
Sual: Farz namaz borcu olanın kıldığı nafile namazlar kabul olur mu?
Cevap: Abdülkâdir-i Geylânî hazretleri, Fütûh-ul gayb
kitabın buyuruyor ki:
“Müminin, önce farzları yapması
lazımdır. Farzlar bittikten sonra, sünnetleri yapar. Ondan sonra, diğer
nafilelerle meşgul olur. Farz borcu varken, sünnet ile meşgul olmak,
ahmaklıktır. Farz borcu olanın sünnetleri kabul olmaz. Hazret-i Ali'nin
bildirdiği hadis-i şerifte; buyuruluyor ki:
(Üzerinde farz namazı borcu olan
kimse, kazasını kılmadan nafile kılarsa, boş yere zahmet çekmiş olur. Bu kimse,
kazasını ödemedikçe, Allahü teâlâ, onun nafile namazlarını kabul etmez.)
Abdülkâdir-i Geylânî hazretlerinin
yazdığı bu hadis-i şerifi şerh eden Hanefî mezhebi âlimlerinden Abdülhak-ı
Dehlevî hazretleri buyuruyor ki:
“Bu haber, farz borcu olanların,
sünnetlerinin ve nafilelerinin kabul olmayacağını göstermektedir. Sünnetlerin,
farzları tamamlayacağını biliyoruz. Bunun manası, farzlar yapılırken, bunların
kemallerine sebep olan bir şey kaçırılırsa, sünnetler, kılınan farzın kemal
bulmasına sebep olur. Farz borcu olanın kabul edilmeyen sünnetleri bir işe
yaramaz.”
Fütûh-ul-gaybın bu şerhi fârisî
olup, İstanbul'da, Bâyezid Devlet Kütüphanesinde, 3866 numarada mevcuttur.
İbni Âbidîn hazretleri de, nafile
bahsinde buyuruyor ki:
“Hadis-i şerifte;
(Tamam yapılmamış olan namaz,
zekât ve başka farzlar, nafileler ile tamamlanacaktır) buyuruldu. İmâm-ı Beyhekî hazretleri, bu hadis-i
şerif, yapılmış olan farzların içindeki sünnetler noksan kalırsa, nafilelerle
bu noksanların tamamlanacağını göstermektedir. Yoksa, yapılmamış farzların
yerine nafilelerin geçeceğini bildirmiyor buyurdu. Çünkü, başka bir hadis-i
şerifte;
(Bir kimse, namazını tamamlamadı
ise, o namazın üzerine, tamamlanıncaya kadar, nafile namazları eklenir) buyuruldu.
Bu hadis-i şerif, nafilelerin,
terk edilmiş farzı değil, noksan olarak kılınmış farzı tamamlayacağını
göstermektedir buyurdu.”
İmdâdın Tahtâvî
hâşiyesinde de, bu hadis-i şerif zikredilerek, sünnetlerin, kılınmış olan
farzdaki kusurları tamamlayacağı bildirilmektedir. İmâm-ı Gazâlî ve İbni Arabî
hazretleri gibi Hanefi mezhebinde olmayan âlimler ise, nafilelerin özür ile
kaçırılan farzların yerine konacağını bildirmektedir.”
