22/08/2021 Pazar Köşe yazarı V.T
Özür sahibinin abdesti ne zaman bozulur?..
“Özür sahibinin
abdesti, bir namaz vaktinin çıkması ile bozulur?”
Çatalcalı Ali Efendi
kırk üçüncü Osmanlı şeyhülislâmıdır. 1041 (m. 1631) senesinde Çatalca’da
doğdu. İstanbul’a geldi. Meşhur âlimlerden uzun müddet ilim tahsil etti. Bazı
medreselerde müderrislik yaptıktan sonra, Selanik ve daha sonra Mısır
kadılıklarına tayin edildi. 1081 (m. 1670) senesinde Rumeli kadıaskerliğine, sonra
da şeyhülislâmlık makamına getirildi. 1103 (m. 1692) senesinde Edirne’de
vefât etti. “Fetâvâ-i Ali Efendi” adlı eserin yazarıdır. Çatalcalı Ali
Efendi’nin bu kıymetli eserindeki fetvâlardan bazıları şöyledir:
“Özür sahibinin
abdesti, bir namaz vaktinin çıkması ile mi, yoksa namaz vaktinin girmesi ile mi
bozulur?”
Cevap: “Namaz
vaktinin çıkması ile bozulur” (Bidâye)
“Özür sahibi olan
kimse güneş doğduktan sonra abdest alsa, bu abdest ile öğle vakti çıkıncaya
kadar öğle namazı, nafile ve kaza namazları kılması caiz olur mu?”
Cevap: “Olur”
(Bidâye)
“Bir kadın doğum
yaptıktan sonra kırk günden önce lohusa kanı kesilip nifastan temizlense,
gusledip namaz kılması lâzım olur mu? Yoksa kırk günü tamamlaması mı lâzımdır?”
Cevap: “Gusledip
namaz kılmak lâzım olur.” (Hülâsa, el-Bahr-ür-râik’da Nihâye’den naklen)
“Yarasından dolayı
özür sahibi olan bir kimse, yarasını açıp silip hiçbir şey akmaz iken abdest
alsa, yine akmadan mestlerini giyse, mestleri üzerine mesh etmesi caiz olur
mu?”
Cevap: “Olur?”
(El-Bahr-ür-râik)
“Özür sahibi olan bir
kimse, başka bir şeyden dolayı abdesti bozulunca, abdest almak isterse, bu
sırada özrüne sebep olan akıntı kesilse, akıntı kesik iken abdest alsa, daha
sonra özrüne sebep olan yerden kan aksa abdesti bozulmuş olur mu?”
Cevap: “Olur.”
(Şerh-i Münyet-il-musallî lil-Halebî)
“Bu şekilde olan bir
kimsenin, kanı yukarıda yazıldığı gibi aktıktan sonra, tekrar abdest almadan
namaz kılsa, namazın iadesi lâzım olur mu?”
Cevap: “Olur.”
“İkindi namazı
kılındıktan sonra, güneşin çıplak gözle bakılabilecek şekilde kızıllaşması
vaktine kadar olan zamanda, geçmiş namazların kaza edilmesine kerahet
(mekrûhluk) var mıdır?”
Cevap: “Yoktur.”
(Mültekâ el-ebhur)
“Özür sahibi olmayan
kimselerin, özür sahibi olan bir kimseye uyup namaz kılmaları caiz olur mu?”
Cevap: “Olmaz.”
(Kâdîhân)
“Misâfire, (Kurban
Bayramı Arefe günü sabah namazından, bayramın dördüncü günü ikindi namazına
kadar yirmi üç vakit farz namazdan sonra) teşrik tekbiri söylemek vâcib olur
mu?”
Cevap: “Olur.” (Mültekâ el-ebhur)