16/11/2025 Pazar Köşe yazarı S.K

Gıybet, sevapların gitmesine ve başkasının günahlarını yüklenmeye sebep olur.Birisini gıybet etmek, ölmüş insanın etini yemek gibidir!

Belli bir Müslümanın veya gayrimüslimin ayıbını, onu kötülemek için arkasından söylemek, gıybet olur.Gıybet olunan kimsenin bedeninde, nesebinde, ahlakında, işinde, sözünde, dininde, dünyasında, hatta elbisesinde, evinde bulunan bir kusur, arkasından söylendiği zaman, bunu işitince üzülürse, gıybet olur. Kapalı söylemek de gıybettir.Gıybet, haramdır.Kuran-ı kerimde meâlen buyuruldu ki:

(Birbirinizi gıybet etmeyin...)[Hucurat 12]

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Mirac’a çıkarıldığımda, bakırdan tırnaklarıyla yüzlerini ve göğüslerini tırmalayan kimseler gördüm."Bunlar kim"dedim. Cebrail aleyhisselâm, "Gıybet ederek insanların etini yiyen, şahsiyetlerini zedeleyen kimselerdir"dedi.)[Ebu Davud]
(Kıyamette bir kimse, sevap defterinde, yapmadığı ibadetleri görür."Bunlar, seni gıybet edenlerin sevaplarıdır"denir.)[Harâiti]
(Biri için söylenen kusur, onda varsa, gıybettir, yoksa iftira olur.)[Müslim]

(Gıybet edenin duası kabul olmaz.)[Şir’a]

Birisini gıybet etmek, ölmüş insanın etini yemek gibi olur buyuruldu.

Yeni defnedilen iki ölü için Resûlullah Efendimiz buyurdu ki:(Şimdi onların kabirleri ateşle dolduruldu, azap içindedir. Feryatlarını insan ve cinden başka her mahluk işitti. Eğer gizleyebilseydiniz, benim işittiklerimi siz de işitirdiniz. Bunlardan biri, idrardan sakınmazdı, öteki de, insan eti yerdi[gıybet ederdi].)[İ.Ahmed, İbni Cerir]

İnsanı gıybete sürükleyen sebepler çoktur. Bazısı şunlardır: Düşmanlık, kıskanmak, yanında bulunanları güldürmek, alay etmek, kendinin gıybet ettiği kimseden üstün olduğunu bildirmek.

Gıybetin zararını bilen, gıybetten kaçar. Gıybet, insanın sevaplarının azalmasına, başkasının günahlarının kendine verilmesine sebep olur. Bunları her zaman düşünmek, gıybet etmeye mâni olur.(İslam Ahlakı)
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Kıyamette, sevap defteri açılan bir kimse,"Dünyada iken, şu ibadetleri yapmıştım, burada yazılı değil"der."Onlar silinip, gıybet ettiklerinin defterlerine yazıldı"denir.)[İsfehani]

Bir kimsenin gıybet ettiği görüldüğünde, söyleyince kabul edecek biriyse mâni olmalı, böyle değilse konuyu değiştirmeye çalışmalı veya orayı terk etmeli. Bunlar da mümkün olmazsa, kalben gıybete razı olmamalıdır.

Gıybet etmenin kefareti, gıybet günahından kurtulmanın yolu, üzülüp tövbe etmek ve helalleşmektir. Pişman olmadan helalleşmek, riyakârlık, gösteriş ve ayrı bir günah olur. Gıybet edilen bunu duymuşsa, tövbe etmekle affedilmez. Onunla helalleşmek de gerekir.

Gıybeti yapılanın bundan haberi yoksa, gıybet eden tövbe ve istiğfar etmekle ve ona hayır dua etmekle işlediği bu günah affedilir. (Ya Rabbi, beni de, gıybetini ettiğim kişiyi de affet)diye dua etmelidir! Hadisi şerifte buyuruldu ki:
(Gıybetin kefareti, gıybet edilenin mağfireti [affedilmesi] için dua etmektir.)[İbni Lâl]

Akıllı insan gıybetten sakınır. Sevaplarını kaybetmez ve başkasının günahlarını da yüklenmez.