"Evliyânın ilhamı yalnız kendisine senettir..."
17/06/2025 Salı Köşe yazarı V.T
"İlhâm, sâlih müminlerde olur. Bid’at
sahiplerinin ve fâsıkların kalblerine şeytanın vesveseleri gelir."
Şemsüddîn İbn-i Vücûhî hazretleri
kırâat ve Hanbelî mezhebi fıkıh âlimidir. 582 (m. 1187) senesinde doğdu. 672
(m. 1273) senesinde Bağdad’da vefât etti. Kırâat ilmini el-Fahr-ül-Mûsulî’den
öğrendi. İbn-i Rüzbe, es-Sühreverdî ve birçok âlimden hadîs-i şerîf dinledi ve
rivâyette bulundu. Bir dersinde şunları anlattı:
“Edille-i şer’iyye yani din
bilgilerinin kaynağı dörttür. Kitâb, Sünnet, Kıyâs ve İcmâ’... Kıyâs ile icmâ’,
Kitâbdan ve sünnetten çıkmıştır. Şu hâlde, din bilgisinin ana kaynağı Kitâb
(Kur’ân-ı kerîm) ve sünnettir. Bu ikisinden alınmayan her bilgi, her iş,
bid’attir. Bid’at olan inanışlar, bilgiler ve işler, sapıklıktır. İnsanı
felâkete götürür. Meselâ, tasavvufcu, tarikatçı olduğunu söyleyen kimseler, bir
münkeri, yani icmâ’ ile bildirilenlere uymayan bir şeyi yapınca; “Biz
bâtın bilgilerini biliyoruz. Bu iş bize helâldir. Siz kitaptan öğreniyorsunuz.
Biz ise, Muhammed aleyhisselâmdan sorup anlıyoruz. O’nun sözüne güvenmezsek,
Allahtan sorup öğreniyoruz. Şeyhimiz himmeti bizi ma’rifetullaha kavuşturuyor.
Kitaptan, üstâddan bir şey öğrenmeye ihtiyâcımız yoktur. Allah bilgilerine
kavuşmak için kitap okumamak, mektebe gitmemek lâzımdır. Bizim yolumuz bozuk
olsaydı, nûrlar, peygamberler, rûhlar, bize görünmezlerdi. Biz yanılırsak,
haram işlersek, rüyâda bize bildirilir, doğruları öğretilir, ilim adamlarının
kötü gördükleri şeyler, bize rüyâda kötülenmedi, iyi bildiğimiz için yapıyoruz” diyorlar.
Bu gibi saçma sözler, zındıklıktır, sapıklıktır, İslâmiyet ile alay etmektir.
Kur’ân-ı kerîme ve hadîs-i şerîflere hakaret etmek, güvenmemektir. Bunlarda
yanlış ve zamana uymayan şey bulunduğunu söylemektir.
Böyle bozuk
sözlere inanmamalıdır. Ehl-i sünnet âlimleri buyuruyor ki: İlhâm vâsıtası
ile ahkâm anlaşılamaz. Yani, Allahü teâlânın, velîlerin kalplerine verdiği
bilgiler, helâl ve haramlar için delîl, senet, olamazlar. Resûlullahın
(sallallahü aleyhi ve sellem) mübârek kalbine gelen ilham, her Müslüman için
senettir. Herkesin bunlara uyması lâzımdır. Evliyânın ilhamı İslâmiyete uygun
ise, yalnız kendisine seneddir. Başkalarına senet olamaz. İlham, Kitabın
ve sünnetin manâlarını anlamaya yardım eder. İlhâm, sâlih müminlerde olur.
Bid’at sahiplerinin ve fâsıkların kalblerine şeytanın vesveseleri gelir.
