İbadetlerin vaktini tespit etmek

26/12/2021 Pazar Köşe yazarı O.Ü

İbadetlerin vakitlerini, din âlimleri, yani müctehidler anlamış ve bildirmişlerdir.

 

Sual: Namaz başta olmak üzere ibadetlerin vakitlerini tespit işi, astronomi bilenlere mi aittir?

Cevap: İbadetlerin vakitlerini tayin ve tespit etmek, yani anlayıp anlatmak, din bilgisi ile olur. İbadetlerin vakitlerini, din âlimleri, yani müctehidler anlamış ve bildirmişlerdir. Fıkıh âlimleri, müctehidlerin bildirdiklerini fıkıh kitaplarına yazmışlardır. Bildirilmiş olan vakitleri, hesap etmek ise, astronomi bilen Müslümanların vazifesidir. Hesap edilmesi caiz olan vakitleri, astronomi âlimleri bulur. Bunların bulduğunu, din âlimlerinin tasdik etmeleri şarttır.

Namaz vakitlerini saat ile ve kıbleyi pusula ile anlamanın caiz olduğu İbni Âbidînde ve Fetâvâ-i Şemsüddîn Remlîde yazılıdır. Mevdû'ât-ul-ulûmda deniyor ki:

“Zamanımızda namaz vakitlerini hesap etmek, farz-ı kifâyedir. Müslümanların güneşin hareketinden veya takvimlerden anlamaları farzdır.”

Sual: Namaz vaktinin girip girmediği, açıkça günah işleyen fasık kimselere sorulabilir mi?

Cevap: Bu konuda İbni Âbidîn ve Şâfi'î El-envâr ve mâlikî El-mukaddemet-ül-izziyye şerhinde deniyor ki:

“Namazın sahih olması için, vakti girdikten sonra kılınması ve vaktinde kılındığını bilmek şarttır. Vaktin girdiğinde şüpheli olarak kılıp, sonra vaktinde kılmış olduğunu anlarsa, bu namazı sahih olmaz. Vaktin bilinmesi, vakitleri bilen adil bir Müslümanın okuduğu şerî ezanı işitmekle olur. Ezanı okuyan adil değil ise, veya adil Müslümanın hazırladığı takvim yoksa, kendisi vaktin girdiğini araştırıp, kuvvetli zan edince kılmalıdır. Fasıkın veya adil olduğu bilinmeyen kimsenin, kıbleyi göstermesi, temiz, necis, helal, haram demesi gibi dinden olan haberleri de, ezan okuması gibi olup, ona değil, kendi araştırıp anladığına uyması lazımdır.”

Sual: Namazı, hemen vakti girer girmez kılmak mı gerekir?

Cevap: Namazı cemaatle değil yalnız kılanların, hastaların, yolcuların, işe dalıp namazı kaçırmak korkusu olanların, her namazı, vaktinin evvelinde kılmaları lazımdır.

Sual: Hanefide sabah namazını vaktin sonuna doğru kılmak efdal midir?

Cevap: Sabah namazını vaktinin sonunda kılmak, Hanefi mezhebinde efdaldir.

Sual: Herhangi bir namaza nasıl niyet edilir?

Cevap: Niyet ettim bugünün sabah namazının sünnetini kılmaya diye kalbinden geçirmelidir.