16/04/2019 Salı Köşe yazarı O.Ü
Kâr haddi koymak
Hadîs-i şerifte buyuruldu
ki: "Kâr haddi koymayınız! Fiyat koyan, Allahü teâlâdır."
Sual: Dinimizde belli bir kâr haddi var
mıdır, satılan mallara sınırlama getirilebilir mi?
Cevap: Konu
ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Enes bin Mâlik hazretleri nakleder ki,
Medine-i münevverede, pahalılık oldu. Ya Resûlallah! Fiyatlar yükseliyor. Bize
kâr haddi koyunuz denildi. (Fiyatları koyan Allahü teâlâdır. Rızkı
genişleten, daraltan, gönderen yalnız Odur. Ben, Allahü teâlâdan bereket
isterim) buyurdu. Dürr-ül-muhtârdaki hadîs-i şerifte; (Kâr
haddi koymayınız! Fiyat koyan, Allahü teâlâdır) buyurdu. Esnafın hepsi
fiyatları, fahiş olarak yani mal oluş fiyatının iki misline çıkardığı,
arttırdığı, millete zarar ve zulüm hâline geldiği zaman, hükûmetin, tüccarlara
danışarak uygun bir narh, kâr haddi koyması caiz olur.”
Hükümetin koyduğu bu fiyata uymak
vaciptir. Bunun gibi, adaleti, milletin haklarını, hürriyetlerini koruyan
kanunlara uymak lazımdır. Bunları korumak için, hükûmete yardımcı olmalı, mal,
vergi kaçakçılığı yapmamalıdır. Gayrimüslim hükûmetlerin kanunlarına da karşı
gelmemelidir.
***
Sual: Vakıf olarak yapılmış bir bina,
eskimiş ve kullanılamaz duruma gelmiş ise, bu binanın malzemelerini başka yerde
kullanmanın mahzuru olur mu?
Cevap: Vakıf
olarak yapılan cami, bina harap olunca, işe yaramayan parçaları satılıp, kendi
tamirine, tamiri mümkün değilse, yakın bulunan bir vakıf binanın tamirine, onun
ihtiyacına sarf edilir. Başka bir yere sarf edilemez.
***
Sual: Bir kimsenin, dükkânında,
mağazasında mallarını satarken, salevat ve benzeri tesbihleri söylemesi,
dinimiz açısından uygun olur mu?
Cevap: Konu
ile alakalı olarak İhtiyâr kitabında deniyor ki:
“Tesbih, tahmid, tekbir, Kur’ân-ı kerim,
hadîs-i şerif ve fıkıh kitabı okumak sevaptır. Ahzâb sûresinin 35. âyetinde
mealen; (Allahı çok zikreden erkeklerin ve kadınların günahları affolur
ve çok sevap verilir) buyuruldu. Tüccarın, malını müşteriye
gösterirken, bunları okuması ve kelime-i tevhid, salevat okuması günahtır.
Bunları, para kazanmaya alet etmek olur.”
***
Sual: Abdest alırken, yıkanacak uzuvları
kaç kere yıkamalıdır?
Cevap: Abdest
alırken, yıkanacak yerleri, üç kere su dökmek değil, üç kere tam yıkamak
sünnettir. Üçten fazla yıkamak mekruhtur. Üçü sayarken şaşırırsa, üç yapar.
Fazla oldu ise, mekruh olmaz.