"Siz ne emrederseniz onu yapacağım..."
14/10/2022 Cuma Köşe yazarı V.T
Tâhir
Uryân-ı Hemedânî meşhur şâir ve velîlerdenir. İran'ın Hemedan şehrinde doğdu.
1010 (H.401) senesinde aynı yerde vefât etti. Zâhirî ilimlerde âlim, tasavvufta
yetişmiş bir velî olan Tâhir Uryân'ın asıl şöhreti şâirliğinden gelmektedir.
İran edebiyâtında daha çok Lûristan (Lûrî) lehçesiyle söylediği ârifâne ve
etkileyici beyitleriyle ün kazanmıştır.
Selçuklu Devletinin kurucusu Tuğrul Bey de Hemedan'a geldiği zaman,
onunla sohbet etti ve duâsını kazanmayı büyük nîmet bildi. Tuğrul Bey Hemedan'a
geldiği zaman üç zât vardı. Bunlar: Baba Tâhir, Baba Câfer ve Şeyh Hamşâd'dı.
Bu üç zât, Hemedan şehrinin kapısında yer alan ve Hızır adıyla anılan bir
tepenin yanında idiler. Sultan onları görünce bineğini durdurdu. İndi ve Vezir
Ebû Nasr el-Kundûrî ile onların yanına gelerek ellerini öptü. Baba Tâhir,
Sultana; "Ey Türk! Allah'ın kulları ile ne yapacaksın?" diye sorunca,
Sultan; "Siz ne emrederseniz onu yapacağım" dedi. Baba Tâhir; "Muhakkak
Allah adâlet ve ihsân yapmayı buyurur" (Nahl sûresi:
90) meâlindeki âyet-i kerîmeyi okuyarak; "Allahü teâlânın buyurduklarını
yap" dedi. Sultan Tuğrul Bey ağlayarak; "Öyle yaparım" dedi.
Baba Tâhir, Sultanın elini tuttu ve; "Benden bunu kabûl et" dedi.
Sultan da; "Ettim" dedi. Baba Tâhir parmağında bulunan ve yıllarca
taktığı yüzüğünü çıkararak Sultanın parmağına taktı ve; "Âdil ol!"
dedi. Sultan katıldığı her savaşta o yüzüğü parmağına takardı. Tâhir Uryân şiirlerinde
dünyânın geçiciliğini şöyle açıklıyor:
"Dünyâ
sofradır, insanlarsa misâfirdir./Bugün lâle görülür, yarın da hâzân olur.
Karanlık bir çukurun adın
kabir koyarlar./Bana derler ki budur senin evin.
Dünyâ malının hepsi
yanmalıdır./Dünyâ malından yüz çevirmelidir.
Bugün yüreğinde olan derd ile
gamı,/Mahşer günü için toplamalısın..."
Başka bir şiirinde de şöyle nasihat etmektedir:
"Ne
mutlu onlara ki cân ile vücûdu fark etmezler.
Candan cânânı, cânândan cânı
ayrı bilmezler.
Onun derdine alışırlar,
aylarca yıllarca,
Fakat kendi dertlerine bir
çâre bulmazlar...
Âşık olan herkes cânından
korkmaz.
Âşık kütük ve zindandan
korkmaz.
Âşıkın gönlü aç bir kurdun
heyheyinden,
Korkmadığı gibi hiçbir şeyden
korkmaz...
Yâ Rabbî! Gönlümün feryâdına
yetiş!
Kimsesizler kimsesi sensin,
ben kimsesiz kaldım.
Herkes diyor ki; Tâhir'in
kimsesi yoktur.
Allah benim yardımcımdır,
başkasına ne hâcet!..
Ben ne alışveriş fikrindeyim
ne de kâr,
Yüreğimde ne iyilik ne de
varlık düşüncesi var.
Çeşme başı, su kenarı istemem,
Çünkü her gözüm binlerce akan
nehir gibidir...
