Haramdan gelen malı kullanmak

02/08/2023 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü

Sual: Haramdan gelen mal ile cami gibi hayırlı işler yapmak uygun olur mu?

Cevap: Haram malı, sahibini bildiği hâlde, geri vermeyip, bununla bir ibadet yapan, mesela cami yaptıran, sadaka veren kimse, bundan sevap beklerse, imanı gider, kâfir olur. Başkaları da, bunun haram mal olduğunu bilerek, sevap kazandığını söylerse, onların da imanı gider, kâfir olurlar. Çünkü, bu malı, eğer bozulmuş ise benzerini, benzeri yoksa değerini sahibine veya vârislerine geri vermesi, bunları bulamıyorsa, sevabının onlara olmasını niyet ederek, fakirlere dağıtması farzdır. Başka yerde kullanılması, haramdır. Başkalarının da, bu malı, haram olduğunu bilerek, almaları ve kullanmaları haram olur.

Haram olarak gelen malı, haramdan veya helalden gelmiş olan başka mal ile karıştırıp, bu karışımdan sadaka vererek sevap beklerse, kâfir olmaz. Çünkü, karışınca, kendi habis mülkü olur. Sahibine borçlu olur. Mislini veya kıymetini ödemeden önce, kendi kullanması haram ise de, başkasının bundan alması ve kullanması haram olmaz.

Sual: Ölen kimseyi, öldüğü odasına veya kendi bahçesine defnetmekte dinen bir mahzur var mıdır?

Cevap: Öldüğü odayı kazıp, buraya gömmek caiz değildir. Mekteb, okul, tekke yanına da gömmeyip, İslam mezarlığına götürmelidir.

Sual: Definden sonra kabir üzerine su dökmenin, kabri balık sırtı gibi düzeltmenin bir mahzuru var mıdır?

Cevap: Kabir üzerine su dökmek sünnettir. Kabrin üzerine terbî yapmak, yani düz yapmak Hanefide sünnet değildir. Müsennem, yani balık sırtı gibi yuvarlak yapmak sünnettir.

Sual: Kabrin içini kireçle sıvamak, kabir üzerine bina gibi bir şey yapmak veya demir parmaklıkla kabrin etrafını çevirmek dinen uygun mudur?

Cevap: Kabir içini kireç ve çimento ile sıvamak caiz değildir. Âlimlerin, büyüklerin kabirlerini korumak için, türbe, bina yapmanın, Hanefi mezhebinde caiz olduğu, Halebî-yi kebîrde bildirilmiştir. Mîzânda ve Ukûd-üd-dürriyyede de yazılıdır. Fakat, süs için yapmak haramdır. Kabir üzerine taş, çimento, demir parmaklık yaparak korumak caizdir.

Sual: Bilerek imanı giderecek şey söyleyince o kimsenin imanı gider mi?

Cevap: Müslüman, imanın yok olmasına sebep olacağı söz birliği ile bildirilmiş olan şeyleri amden, istekle söyler veya yaparsa, kâfir olur.