Kötü huyları öğrenmek de farzdır

06/08/2022 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü

Sû'i zan etmek, iyi insanı fena, kötü bilmek gibi şeylerin haram olduğunu öğrenmek, her mümine farz-ı ayındır.

 

Sual: Kadın olsun erkek olsun her Müslümanın, kötü huyların neler olduğunu da öğrenmesi ve kendini düzeltmesi de şart mıdır?

Cevap: Kalbe ait bilgileri, yani ilm-i ahlak öğrenmek, her erkeğe ve kadına farz-ı ayındır. Mesel Hıkd, yani kin bağlamak, Hased, başkasında bulunan nimetin onda olmayıp, kendinde olmasını istemektir. Onda olduğu gibi, kendisinde de olmasını istemek hased değildir. Buna Gıbta etmek, imrenmek denir ki sevaptır, Kibir, kendini büyük bilmek, üstün görmektir. Kibirli olana karşı kendini büyük göstermek, kibir olmaz, sadaka vermek gibi sevap olur, Sû'i zan etmek, iyi insanı fena, kötü bilmek gibi şeylerin haram olduğunu öğrenmek, her mümine farz-ı ayındır.

Görülüyor ki, imanı, yani Ehl-i sünnet itikadını kısaca öğrenmek ve iyi ve kötü huyları öğrenmek, farz-ı ayındır. Yani, herkesin öğrenmesi farzdır.

Abdesti, guslü, namazı, orucu ve haramları da, her Müslümanın öğrenmesi farz-ı ayındır.

Cenaze namazını, ölüye hizmeti ve sanat ve ticaret bilgilerini ve bugünün silahlarını yapmak ve kullanmak için, fen bilgilerini iyi öğrenmek farz-ı kifayedir. Yani lazım olan kimselerin öğrenmesi farz olup, başkalarına farz olmaz. Fakat, lüzumu kadar kimse öğrenmezse, bütün Müslümanlar, devlet ve millet, büyük günaha girer.

Doktor olacak kimsenin lise ve tıbbiyyede okuması farz olup, mühendis olacak kimsenin tıbbiyyede okuması farz değildir. İbni Âbidîn hazretleri Dürr-ül-muhtâr şerhinde buyuruyor ki:

“Ulûm-i nakliyyeden yani din bilgilerinden kendine lazım olanları öğrenmek farz-ı ayındır. Bundan fazlasını öğrenmek ve ulûm-i akliyyeden faydalı olanları öğrenmek farz-ı kifayedir.”

İbni Âbidîn hazretleri namazda kıraati anlatırken buyuruyor ki:

“Bir ayet ezberlemek, herkese farz-ı ayındır. Fatihayı ve üç ayet veya bir kısa sure ezberlemek vaciptir. Kur’ân-ı kerimin hepsini ezberlemek farz-ı kifayedir. Kendine lazım olmayan fıkıh bilgilerini öğrenmek, hafız olmaktan daha iyidir.”

Yine İbni Âbidînde;

“Başkalarına öğretmek için ilim öğrenmek, kendi işlemesi için öğrenmekten daha sevaptır” buyuruluyor.

Sual: Cami kapılarını kilitlemenin dinen mahzuru var mıdır?

Cevap: İbni Âbidînde buyuruluyor ki:

“Cami kapısını kilitlemek mekruhtur. Hırsız tehlikesi varsa, mekruh olmaz.”