Mezhep taklit etmek veya değiştirmek

18/01/2022 Salı Köşe yazarı O.Ü

İhtiyaç olunca, başka mezhebe geçmek veya birkaç şeyi başka mezhebe göre yapmak caizdir. 

 

Sual: Kendi mezhebindeki farzı yapmamak veya kendi mezhebinde haram olarak bildirilen bir şeyi yapmak için mezhep değiştirmek yahut taklit etmek uygun olur mu?

Cevap: İslamiyetin bildirdiği hükümlere uymaktan kurtulmak için, mezheplerin ruhsatlarını, kolaylıklarını araştırıp, bunlara göre iş yapmak caiz değildir. Böyle araştırmaya Telfîk denir. İhtiyaç olunca, başka mezhebe geçmek veya birkaç şeyi başka mezhebe göre yapmak caizdir. Farzı yapmamak veya haramı yapmak için hile yapmak haramdır ve buna, Hîle-i bâtıla denir. Bir şey, farz veya haram olmadan önce, farz veya haram olmasını önlemek caizdir ve buna Hîle-i şer’ıyye denir.

Sual: Az yemek lazım diyerek, az yiyerek, çalışamayacak derecede kendini zayıflatmak, uygun mudur?

Cevap: Konu ile alakalı olarak Abdullah Mûsulî hazretleri, Muhtâr kitâbının şerhi olan İhtiyâr kitâbında diyor ki:

“Farzları yapamayacak kadar zayıflatan riyazet, yani az yemek caiz değildir. Kendinin ve çoluk çocuğunun nafakasını kazanacak ve borçlarını ödeyecek kadar çalışıp kazanmak farzdır. Bu niyet ile çalışan kimse, borcunu ödeyemeden ölürse, azap çekmez. Hadîs-i şerîfte, (Her erkeğin çalışıp nafakasını kazanması farzdır) buyuruldu. Bundan fazlası için çalışmamak caizdir.”

Sual: Haramları beğenmek, sevmek, imanı giderir mi?

Cevap: Küfrü, haramları, mekruhları sevmek, beğenmek küfür olur.

Sual: Gayr-i müslimlerin âdetlerini yapmanın, dinimiz açısından bir zararı var mıdır?

Cevap: Gayr-i müslimlerin âdetlerini yapmak, onlara benzemek niyyeti ile olmazsa ve haram veya kötü âdetler değilse, faydalı şeyler ise, caiz olur. Onlar gibi yemek, içmek böyledir. Onlara uymak için olur veya haram veya kötü şeyler ise, haram olur.

Sual: Cemaatle namaz kılarken, dışarıdan birisi, biraz yer açın dese, cemaatten biri de, yer açsa, bu kimsenin namazı bozulur mu?

Cevap: Başkasının sözü ile yerini değiştirmek veya yanına gelene, onun sözü ile yer açmak bozar. Fakat, biraz sonra, onun sözü ile değil de, kendiliğinden hareket ederse bozmaz.

Sual: Bir şeyin vacip, sünnet veya bidat olduğunda tereddüt eden kimse, nasıl hareket eder?

Cevap: Bir şeyin vacip veya bidat olmasında şüphe edilse, bu şeyi yapmak iyi olur. Bidat ile sünnet arasında şüphe olsa, yapmamak lazım olur.