İlim ve teknik, faydalı olduğunda değerlidir!
24/07/2022 Pazar Köşe yazarı S.K
İlim ve teknik,
insanların hizmetinde faydalı olduğu müddetçe değerlidir. Bu yüzden İslâm
âlimleri ellerinden geleni yapmışlardır...
Müslüman âlimlerin hizmetleri -2-
Endülüs İslâm
üniversitesinde astronomi profesörü olan Nûreddîn Batrûcî,
"El-Hayât" adlı kitabında bugünkü astronomiyi yazmaktadır.
Aynalarda ışıkların kırılması kânunlarını ilk defa İbn-i Heysem bulmuştur.
Avrupa’da Alhazem adıyla tanınan bu Müslüman âlim, 10. asırda yaşamış,
matematik, fizik ve tıp ilimlerinde yüze yakın kitap yazmıştır.
Yıldızların
hareketlerini inceleyen “zîc ilmi” de Müslümanlar tarafından bulunmuştur. İslâm
âlimlerinin bulduğu zîcler yıllar boyunca astronomi ilmine rehber olmuş, Batılı
astronomlar önce bu zîcleri araştırmış, sonra çalışmalarına
başlamışlardır. Meşhur Müslüman âlim Câbir’in Endülüs’te (İspanya’da)
Sevilla (İşbiliyye) şehrinde kurduğu rasathaneye, burayı işgal ettikleri zaman
rastlayan Hıristiyanlar, bu rasathanenin ne işe yaradığını anlayamayıp çan
kulesi yapmışlardır...
Hastalıkların
mikroplardan geldiğini ilk bulan, Müslümanlardır... Büyük İslam hekimlerinden
Ebûbekr Râzî “rahimehullahü teâlâ” (854-952), ilk defa olarak o zamana kadar
aynı hastalık sanılan kızıl, kızamık ve çiçeğin ayrı ayrı hastalıklar olduğunu
bulmuştur. Bu İslâm hekimlerinin eserleri Orta Çağ'da ders kitabı olarak bütün
dünya üniversitelerinde okutulmakta idi.
Coğrafya ilminde de
Müslümanlar başı çekmişlerdir... Ünlü coğrafya âlimi İdrisî’nin
"Nüzhet-ül-Müştâk fî İbtirâk-il-Âfâk" isimli meşhur eserinde 72
adet harita vardır. Evliyâ Çelebi, İbn-i Battûta ve Yâkub Hamevî’nin
seyahatleri ve eserleriyle coğrafya ilmine yaptıkları hizmetler, her türlü
takdirin üstündedir.
Kâtip Çelebi ise
coğrafya ilminde en büyük eser olarak 'Cihânnümâ’yı yazarak bu ilim dalında
yeni bir devir açmıştır.
Bugün bütün dünyanın
kullandığı rakamları, sıfır dâhil, Müslüman âlimler bulmuşlardır... Sıfırı
Muhammed bin Ahmed bulmuş, cebir ilmini Harezmî kurmuştur. Bu ilmin adı,
Harezmî’nin "Hisâb-ül-Cebr vel-Mukâbele" kitabından
gelmektedir. Ayrıca logaritma, onar onar sayıp yazmak, her dokuzdan sonra
rakamın sağına sıfır koyarak diğer bir onlar hanesi vücuda getirmek yine
Harezmî’nin buluşlarındandır...
Sosyoloji ilmini ilk
kuran İbn-i Haldun’dur... "Mukaddime" isimli ansiklopedik
eserinde ilimlerin her dalından bahseder ve yeni bir ilim olarak kurduğu
sosyolojiyi, esaslarıyla beraber anlatır.
İlim ve teknik, insanların hizmetinde faydalı olduğu müddetçe değerlidir. Bu yüzden İslâm âlimleri insanlara faydalı olabilmek için ellerinden geleni yapmışlar, İslâm âlimlerinin ilme ve insanlığa yaptıkları hizmetlerin hepsini saymak, ancak her ilme ait kitap külliyatlarını ortaya koymakla mümkündür.
