25/01/2024 Perşembe Köşe yazarı O.Ü

Sual: Bir Müslümanın yapması gereken emirler ve bunların hükümleri, isimleri nedir?

Cevap: İbni Âbidînde bu konuda buyuruluyor ki:

“Müslümanlara yapılması emrolunan şeyler, dört kısımdır. Bunlar; farz, vacib, sünnet ve nafiledir. Allahü teâlânın açık olarak bildirdiği emirlerine Farz denir. Açık olmayıp, zan ederek anlaşılan emirlerine Vacib denir. Farz veya vacib olmayıp, Resulullah efendimizin kendiliğinden emrettiği veya yaptığı ibadetlere Sünnet denir. Bunları devamlı yaparak, nadiren terk etmiş ve terk edenlere bir şey dememiş ise, Sünnet-i hüdâ veya Müekked sünnet denir. Bunlar, İslam dininin şiârıdır, yani bu dine mahsusturlar. Başka dinlerde yokturlar. Resulullah efendimiz vacipleri terk edeni görünce, terk etmesine mâni olurdu. Kendisi ara sıra terk etmiş ise, bunlara Sünnet-i gayr-ı müekkede denir. Müekked sünneti, özürsüz olarak devamlı terk etmek mekruh, küçük günah olur.

Allahü teâlâ, bütün ibadetlere sevap vereceğini vadetti, söz verdi. Fakat, ibadete sevap verilmesi için, niyet etmek lazımdır. Niyet, emre itaat ve Allahü teâlânın rızasına kavuşmak için yaptığını kalbinden geçirmek demektir... Bu üç kısım yani farz, vacib, sünnet olan ibadeti belli zamanlarda yapmaya Edâ etmek denir. Zamanında yapmayıp, zamanı geçtikten sonra yapmaya Kazâ etmek denir. Emredilen ibadetleri edâ veya kazâ ettikten sonra, kendiliğinden tekrar ibadet yapmaya Nâfile ibadet denir. Farzları ve vacibleri nafile olarak yapmak, müekked sünnetleri yapmaktan daha çok sevap olur. Öğle namazının farzını kılan kimse, bunu tekrar kılarsa nafile olur. Resulullah efendimizin ibadet olarak değil de, âdet olarak, devamlı yaptığı şeylere Sünnet-i zevâid denir. Giydiği elbiseleri, oturması, kalkması, iyi şeyleri yapmaya sağdan başlaması böyledir. Bunları yapanlara da sevap verilir. Bunlara sevap verilmesi için, niyet etmek lazım değildir. Niyet edilirse, sevapları çoğalır. Zevâid sünnetleri ve nâfile ibadetleri terk etmek mekruh olmaz.”

Sual: Bir kimsenin kullandığı ilacın kokusu, etrafındakileri rahatsız ederse, bu kimsenin camiye gitmemesi özür olur mu?

Cevap: İlaç olarak kokulu şey özür ile veya unutarak yiyen, cemaate gelmez, mazur olur. Zira pis koku insanlara ve meleklere eziyet verir.