19/07/2019 Cuma Köşe yazarı O.Ü
Haccın farz olmasının şartları
Haccın farz olması için, vücub şartları diye bildirilen şartların o kimsede
bulunması lazımdır.
Sual: Bir kimseye haccın farz olması için, o kimsede ne gibi şartların
bulunması gerekir?
Cevap: Bir kimseye haccın farz olması için, haccın vücub şartları diye
bildirilen şartların o kimsede bulunması lazımdır ki bunlar sekiz tanedir:
1-Müslüman olmak.
2-Kâfir memleketinde olanın da, haccın farz olduğunu işitmesi lazımdır.
3-Akıllı olmak.
4-Bülüğ çağında olmak, ergenliğe ulaşmak.
5-Hür olmak, köle veya hapiste olmamak.
6-Geçim ihtiyacından fazla olarak hacca götürüp getirecek ve geride
kalanlara yetecek kadar, helal parası olmak. Haram malı olana, hacca gitmek
değil, bunları sahiplerine ödemek farzdır. Haram mal ile hacca giden, hac
yapmamak azabından kurtulur ise de, hac sevabı kazanamaz. Bu durum, gasbedilen
yerde namaz kılmaya benzer. Böyle kimselerin ibadetlerine mâni olmamalıdır.
Zira günahlar ibadetlere mâni değildir. Parasının helal olduğunda şüphesi olan,
sevap kazanmak için, Yahya Efendi fetvasında yazılı olduğu gibi, bir kimseden
ödünç alıp bununla hacca gitmelidir. Borcunu şüpheli parası ile ödemelidir.
7-Hac vakti gelmiş olmak. Hac vakti, Arefe ve bayram günleri olmak üzere,
beş gündür. Yolda geçen zaman da düşünülerek, vücub şartları, bu zaman başında
mevcut olan kimsenin ömründe bir kere hacca gitmesi farz olur.
8-Hacca gidemeyecek kadar, kör, hasta, çok ihtiyar ve sakat olmamak.
***
Sual: Sadece namaz, oruç gibi bedenle yapılanlar mı ibadet olmaktadır yoksa
mal ile yapılanlar da ibadet sınıfına girmekte midir?
Cevap: Dinimizin yapılmasını emrettiği ibadetler üç kısımdır:
1-Yalnız beden ile yapılan ibadettir. Namaz kılmak, oruç tutmak, Kur’ân-ı
kerim okumak, zikretmek böyledir. Hiç kimse, başkası yerine, bedenle yapılan
ibadeti yapamaz ve bu ibadetler için kişi, kendi yerine başkasını vekil de
edemez.
2-Yalnız mal ile yapılan ibadetlerdir. Zekat, sadaka-i fıtır, toprak
mahsulleri zekâtı, kefaretler, fakirleri doyurmak ve giydirmek böyle
ibadetlerdir. Bir kimsenin özrü olsun veya olmasın, bunun mal ile yapılacak
ibadetlerini başkası, bunun izni ve malı ile yapabilir.
3-Hem beden, hem mal ile yapılan ibadetlerdir. Farz olan hac böyledir. Bir
kimse hayatta iken, ancak devamlı özrü olduğu zaman, bunun emri ve malı ile
yerine başkası vekaleten hac yapabilir.