Unutulan veya ihmâl edilen bazı farz ve sünnetler

26/04/2021 Pazartesi Köşe yazarı R.A

“Farz ve sünnet” ifâdesindeki sünnet, Resûlullah Efendimizin farz olmayarak yaptığı işler demektir.

 

Bilindiği gibi “Farz”, “Allahü teâlânın Kur'ân-ı kerîmde yapılmasını açıkça bildirdiği emirler” demektir. Bir hadîs-i kudsîde “Kulum farzları yapmakla bana yaklaştığı gibi, başka hiçbir şeyle yaklaşamaz. Kulum nâfile ibâdetleri yapınca, onu çok severim. Öyle olur ki, benimle işitir. Benimle görür. Benimle her şeyi tutar. Benimle yürür. Benden her ne isterse veririm. Bana sığınırsa, onu korurum” buyurulmuştur. (Buhârî)

Dînî literatürümüzde çok kullanılan “Sünnet” kelimesi ise, yerine göre, farklı manâlara gelmektedir:

1- “Farz ve sünnet” ifâdesindeki sünnet, Resûlullah Efendimizin farz olmayarak yaptığı işler demektir.

2- “Kitâb ve sünnet” ifâdesindeki sünnet, hadîs-i şerîfler demektir.

3- “Sünnet”, yalnız olarak kullanılınca, İslâmiyet manâsına gelir.

4- “Sünnet”, yol, çığır gibi manâlara da gelir. Meselâ “sünnet-i hasene” iyi çığır, “sünnet-i seyyie” kötü çığır demektir. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki:

“Bir kimse, sünnet-i hasene çıkarırsa [iyi bir çığır açarsa], onun sevâbı ve kıyâmete kadar onunla amel edenlerin sevâbları kadar sevap alır. Bir kimse de sünnet-i seyyie çıkarırsa [kötü bir çığır açarsa], onun günâhı ve kıyâmete kadar onu işleyenlerin günâhları kadar günâh kazanır.” [Müslim]

5- Bir de, “sünnet” âdet, iş anlamındadır. Mesela “Sünnetullah” tabiri, Allah’ın âdeti, Allah’ın işi demektir.

6- “Ehl-i Sünnet”, kurtuluş fırkasının adıdır. Bu fırkaya “Ehl-i sünnet vel-cemaat” denir.

7- Çocukların sünnet olmasına da “sünnet” denir.

Halkımızın bir kısmının maalesef ihmâl ettiği bazı farzlar var; bugün sizlere, onlardan bazılarını arz edeceğiz:

1- Doğru itikâda sâhip olmak. [Ehl-i Sünnet itikâdını öğrenmek] 2- Farzları ve harâmları öğrenmek. [Bunları bilmeyen hep günâh işler.] 3- Helâl kazanıp helâlden yiyip-içmek. 4- Namaz kılmak ve uşur (öşür=arâzî mahsûlâtının zekâtını) vermek. 5- Ana-babaya iyilik etmek. 6- Allah'ın rızka kefîl olduğuna inanmak. 7- Tevekkül ve kanâat etmek. 8- Cenâb-ı Haktan gelen kazâya-belâya sabretmek, yani isyân etmemek. 9- Allahü teâlâya, nimetleri için şükretmek, yani onları dîne uygun şekilde kullanmak. 10- Günâhlardan kaçıp, ibâdetle meşgûl olmak. 11- Günâhlara tevbe etmek. 12- Tesettüre riâyet etmek. 13- Harâma bakmamak. 14- Kulağı çalgılardan korumak. 15- Dilini müstehcen sözlerden korumak. 16- Allah dostlarını dost, düşmânlarını düşmân bilmek. 17- Selâm verenin selâmını almak. 18- Emr-i maruf yapmak. [Farz-ı kifâyedir] 19- Âleme ibret nazarıyla bakmak. 20- Hiç kimseyi, alaya almamak (istihzâ etmemek)...

Günümüzde unutulan veya ihmâl edilen bazı sünnetler de vardır. Onları da inşâallah yarın ele alalım.