322 yıl hükümran olan imparatorluk...

08/03/2022 Salı Köşe yazarı R.A

Yılmaz Öztuna: Osmânlı İmparatorluğu, 624 yıllık ömrünün, 322 yılını, dünyâda lider devlet olarak geçirdi.

 

 

İslâm târihi içerisinde, Karahânlılar, Gazneliler, Timuroğulları, Bâbürlüler, Selçûklular ve nihâyet Osmânlıların özel yerleri vardır; bu devletler dillere destân devletlerdir.

Bilindiği gibi, “Türk Târihi” çok eskidir; tâ Hazret-i Nûh aleyhisselâmın Yâfes isimli oğluna kadar ulaştırılmaktadır. “Müslümân Türk’ün Târihi” ise, “Karahanlılar” dönemine ve “Abdülkerîm Satuk Buğra Hân”a kadar varmaktadır.

840 senesinde, Uygur Devleti’nin Kırgızlar tarafından yıkılmasıyla, Orta Asya bozkırlarında Bilge Kül Kadir Hân tarafından kurulan ve Türkistân ve Mâverâünnehir’de hâkimiyet kuran Karahânlılar Devleti [840-1212]; ilk Müslümân-Türk devletidir. [Bunlardan önce de, Müslümân olan bazı Türk topluluk ve devletlerinin olduğunu söyleyen bazı târihçiler de vardır.]

Türk hükümdârları arasında çok husûsî bir yeri bulunan “Abdülkerîm Satuk Buğra Hân”, meşhûr olan rivâyetlere göre, ilk Müslümân-Türk hükümdârıdır.

Doğum târihi kesin olarak bilinmeyen, 25 yaşında hükümdâr olan ve 31 yıl hüküm süren Satuk Buğra Hân [v. 955 (h. 344)], güzel ve âdil idâresi ile binlerce kimsenin Müslümân olmasına vesîle olmuştur.

Karahânlı hükümdârlarının ilme hayrânlığı, âlimlere hürmetkârlığı ve onları korumaları netîcesinde Türkistân, Mâverâünnehir şehirleri birer kültür medeniyet beşiği hâline geldi.

Karahânlılar zamânında, büyük İslâm hukûkçu ve âlimleri yetişti.

Sekizinci asırda, Türklerin Müslümânlarla tanışıp, içlerinden kısmen bu dîni kabûl edenlerin bulunması, 10. asırda da topluca İslâmiyeti kabûlü, netîce îtibârıyla târihteki birçok hâdiseye yön vermesi bakımından çok önemlidir.

Kültür Bakanlığı eski müsteşâr yardımcılarından, Türkiye gazetesi yazarlarından, şâir ve yazar Yavuz Bülent Bakiler’in de [31 Ekim 2009 Cumartesi târihli] bir makâlesinde yazdığı gibi, Türkiye Cumhûriyeti“Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye”den yanî “Büyük Osmânlı Devleti”nden doğmuş, Osmânlı Devleti de, “Anadolu Selçuklu Devleti”nden dünyâya gelmiştir. Târih boyunca kurduğumuz 117 (131 rivâyeti de var) Türk devleti içerisinde şüphesiz ki en uzun ömürlüsü, en büyüğü, en muhteşemi Osmânlı İmparatorluğu’dur. Osmânlı İmparatorluğu, dünyânın en büyük üç imparatorluğundan biridir ve 624 yıl hükümrân olmuştur.  [Diğer ikisi ise, Roma ve İngiltere İmparatorluklarıdır.] Osmânlı İmparatorluğu, 1595 yılında, 3. Murâd devrinde, 22 milyon 344 bin 700 km2 üzerinde hüküm süren muhteşem bir devletti.

Meşhûr Târihçi ve Türkiye gazetesi eski Başyazarı Yılmaz Öztuna’nın da “Büyük Türkiye Târihi”nde belirttiği gibi, Osmânlı İmparatorluğu, 624 yıllık ömrünün, 322 yılını, dünyâda lider devlet olarak geçirdi. Yanî bugünün ABD’si ne ise, dünün Osmânlı Devleti de o idi. Ama bir farkla ki, Osmânlı Devleti hiçbir kimseye zulüm yapmadı. Dünyâ Devletleri arasında 322 yıl, birinci sırada bulunan Devlet-i Aliyye, acabâ neden durakladı, geriledi ve çöktü? Bunun tabîî çeşitli sebepleri var; bu konu çok uzun olduğundan, şimdi ona temâs etmemiz mümkün değildir...