Şöhret için vaaz vermek
21/10/2025 Salı Köşe yazarı O.Ü
Sual: Meşhur olmak insanlardan maddi menfaat temin etmek için vaaz vermek din kitabı yazmak riya mı olur?
Cevap: Şöhret için
vaaz vermek, nasihat etmek, kitap yazmak riya, gösteriş olur. Vaaz, emr-i
ma'rûf ve nehy-i münker demektir. Münakaşa etmek, başkalarından üstün görünmek
ve övünmek için ilim öğrenmek, riya olur. Dünyalık yani mal, mevki elde etmek
için ilim öğrenmek de, riya olur. Riya haramdır.
Allahü teâlâ için olan ilim, Allahü teâlâdan korkmayı
arttırır. Kendi ayıplarını görmeye sebep olur. Şeytanın aldatmasına mâni olur.
İlmini dünya kazancına, mala ve mevkiye kavuşmaya vasıta eden din adamlarına
ulemâ-i sû, kötü din adamları denir. Bunların gideceği yer, Cehennemdir.
Herkesin yanında sünnetlere uygun, yalnız iken ise, edeblere uymayarak yapılan
ibadetler de, riya olur.
Sual: Bir kimse yaptığı ibadetlerin ve
hayırların, verdiği sadakaların sevabını diri ölü herkese hediye edebilir mi?
Cevap: Yapılan
ibadetin sevabını, ölü veya diri başkasına hediye etmek caizdir. Hac, namaz,
oruç, sadaka, Kur’ân-ı kerim, mevlid okumak, zikir ve dua okumak sevaplarını
başkasına hediye etmek, Hanefi mezhebinde caizdir. Bu ibadetleri ücret
karşılığı, pazarlık ederek yapmak caiz değildir. Allahü teâlâ için Kur'ân
okuyup, verilen hediye kabul edilir. Mâlikî ve Şâfii mezheblerinde, sadaka,
zekât ve hac gibi mal ile yapılan ibadetlerin sevabını hediye etmek caiz olup,
namaz, oruç ve Kur’ân-ı kerim okumak gibi beden ile yapılanları caiz değildir.
Hadis-i şerifte;
(Kabristandan geçen kimse onbir ihlas sûresi okuyup,
sevabını kabirdekilere hediye ederse, meyitler adedince sevap verilir) buyuruldu.
Hanefi mezhebinde olan, sevabını hediye eder. Mâlikî
ve Şâfii mezheblerinde olanlar ise, meyyitin affı için dua eder.
Sual: Müslüman olup, namazı orucu işitmemiş ve
yapmamış olan, işitince öğrenince bunları kaza eder mi?
Cevap: Yeni Müslüman olan bir kimse, farz olduğunu işitinceye kadar, kılmadığı namazları kaza etmez. Mürted, tekrar imana gelince, mürted olmadan önce kıldığı ve mürted iken kılmadığı namazları ve oruçları kaza etmez. Fakat tekrar hacca gitmesi lazım olur. Mürted olmadan önce yapmadığı farzları kaza eder. Çünkü, farzları yapmamak büyük günahtır. Mürted olunca, günahları affolmaz.
