Şerefli ve asîl kimse sözünde durur!..
26/08/2025 Salı Köşe yazarı V.T
"En kötü hastalık; alçak ve düşük ahlâk, çirkin
sözleri söylemektir."
Ahnef bin Kays hazretleri
Tabiînin büyüklerindendir. Basra’da doğdu. Meşhûr olana göre 67 (m. 686)
târihinde, Kûfe’de vefât etti. Peygamber Efendimiz (sallallahü aleyhi ve
sellem) zamanında yaşadığı hâlde Sahâbîden olamadı.
Bu mübarek zat
buyurdu ki:
“Ben şu husûslara çok dikkat
ederim. Bunları, istifâde edeceklere söylerim. Başkasına değil. Birincisi: Beni
aralarına almak istemeyenlerin aralarına girmem, ikincisi, beni çağırmayan
makam ve mevki sahiplerinin kapısına gitmem, insanların muhtaç oldukları şeyi
bana bağışlamalarını uygun görmem.”
“Size, sıkıntısı ve zorluğu
olmayan, övülecek bir şey söyleyeyim mi? Güzel ahlâk, çirkin ve beğenilmeyen
şeyi terk etmek. En kötü hastalık da; alçak ve düşük ahlâk, çirkin sözleri
söylemekdir.”
“Şerefli ve asîl kimse, sözünde
durur. Akıllı olan, yalan söylemez. Mümin olan gıybet etmez.”
“Edeb ve fazîlet sahiplerine
göre: Babalar, çoluk çocuğuna, ölüler dirilere, sırf Allahü teâlânın rızası
için, iyi ve yararlı şeyler hazırlamaktan daha üstün bir şey bırakmamıştır.”
“Çok gülmek, heybeti; çok şaka,
vakar ve şahsiyeti giderir. İnsan ne ile beraberse, onunla bilinir. Meselâ, çok
güler ve şaka yaparsa, hafif olarak bilinir.”
“Bizim bulunduğumuz yerde
kadınlardan, yiyecek ve içeceklerden konuşmayınız. Çünkü, en kızdığım
kimse, avret yerlerinden, karnından ve midesinden bana anlatandır.”
“Kişinin, sevdiği yemeği terk
edebilmesi, ağırbaşlılık ve şahsiyet yüksekliğindendir.”
Ahnef bin Kays’a hilmin ne
olduğunu sordular. Cevap olarak “Alçak gönüllü ve sabırlı olmak” buyurdu. Şöyle
konuşurdu:
“İnsan hilminden dolayı kendisini
beğenir. Ben de içimden aynı şeyleri hissederim. Ancak, ben sabırlıyım.”
“Aranızdaki düşük ve bayağı kimselere
ikram ediniz, onlara hediyede bulununuz. Çünkü onlar, sizi dünyâda ve âhirette,
utanacak duruma düşmekten ve ateşten alıkoymaktadırlar. İnsan, utanılacak ve
ateşe düşmeye sebep olan şeyleri onlarda görerek, bunlardan kendisini
korur.”
“Bir sıkıntımı ve başıma gelen
bir musîbeti, gözleri görmeyen âmâ birisine şikâyet ettim. Bu durumu ona
sitem ettim. Bunun üzerine beni üç defa susturdu. Dedi ki:
-Ey Ahnef bin
Kays! Başına gelen musîbeti hiçbir kula şikâyet etme. Çünkü, şikâyet ettiğin
kişi, bunu söylemekle kendisini üzeceğin bir dost veya kendisini sevindireceğin
bir düşmanın olabilir.”
